poniedziałek, 21 stycznia 2013

Pałac Namiestnikowski

Pałac pozostawał własnością Radziwiłłów do wiosny 1818, kiedy to został odkupiony przez rząd Królestwa Polskiego z przeznaczeniem na siedzibę namiestnika Królestwa Polskiego. W latach 1818-1819 korpus główny został gruntownie przebudowany przez Piotra Aignera w stylu klasycystycznym, a na attyce ustawiono 10 alegorycznych figur. Boczne skrzydła zostały przedłużone do linii zabudowy ulicy, przy czym partie dobudowane zostały trochę rozszerzone w stosunku do już istniejących. Pałac zyskał zupełnie nową elewację w porządku korynckim. W 1821 na dziedzińcu od strony ulicy ustawiono - znajdujące się tutaj do dzisiaj - cztery kamienne rzeźby leżących lwów wykonane przez współpracującego z Aignerem włoskiego artystę Camillo Landiniego.
Łączne koszty zakupu, przebudowy i wyposażenia pałacu pochłonęły do końca 1823 zawrotną w tamtych czasach sumę 3,6 mln złotych polskich. Wydatki z kasy państwa były tak wielkie, że zainteresował się nimi senator Nikołaj Nowosilcow każąc sobie przedstawić ich szczegółowy wykaz.
Od 1818 gmach zaczął być nazywany Pałacem Namiestnikowskim, chociaż de facto był siedzibą tylko jednego namiestnika, gen. Józefa Zajączka, który zamieszkał tutaj razem ze swoją żoną Aleksandrą z Pernetów Zajączkową. Po jego śmierci (zmarł w pałacu w 1826) w gmachu mieściły się różne urzędy, a po powstaniu listopadowym oficjalną siedzibą namiestników Królestwa Polskiego (od 1874 generał-gubernatorów warszawskich) stał się Zamek Królewski.
W okresie powstania listopadowego w pałacu mieszkał dyktator powstania gen. Józef Chłopicki oraz rezydował Rząd Narodowy.
W 1852 w pałacu wybuchł pożar, w wyniku którego całkowitemu zniszczeniu korpus główny (ocalały tylko pomieszczenia parteru chronione potężnymi sklepieniami). Walcząca z żywiołem Warszawska Straż Ogniowa musiała wzywać na pomoc wojsko, a w okolicznych studniach zabrakło wody.
Rekonstrukcja pałacu zakończyła się w 1856. Prace we wnętrzach przeprowadzono pod kierunkiem Alfonsa Kropiwnickiego, a osiem nowych figur na attyce (dwie, umieszczone na skraju elewacji, ocalały z pożaru) wykonał Paweł Maliński. W maju tego samego roku w odbudowanym gmachu odbył się wielki bal wydany na cześć cara Aleksandra II przez obywateli Królestwa Polskiego.
W lipcu 1870 w miejscu przeznaczonym pierwotnie na pomnik księcia Józefa Poniatowskiego odsłonięto w obecności cara Aleksandra II pomnik Iwana Paskiewicza-Erywańskiego.
W latach 1874-1915 pałac zajmowały biura generała-gubernatora warszawskiego, a jego największą salę - Salę Balową - często udostępniano na wystawy. To właśnie tutaj, w marcu 1879, po raz pierwszy w Warszawie pokazano szerokiej publiczności obraz Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem”.
W latach 1899–1901 wyburzono znajdujący się z prawej strony pałacu pałac Tarnowskich i w jego miejscu wzniesiono hotel Bristol.
Po opuszczeniu Warszawy przez Rosjan w sierpniu 1915 pałac przejęła administracja niemiecka. W październiku 1917 rozebrano pomnik Iwana Paskiewicza, jednak na dawnym miejscu pozostał cokół monumentu wykonany z ciemnoszarego granitu finlandzkiego. Został on później wykorzystany do budowy pomnika księcia Józefa Poniatowskiego, odsłoniętego w 1923 na placu Saskim. Po usunięciu cokołu w miejscu pomnika urządzono trawnik.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz